Opracowała Małgorzata

                                Jabłońska                                 

Temat: Nauczmy się zachowań asertywnych.

    Cele lekcji:

Rozwijanie umiejętności rozpoznawania postaw uległych i agresywnych,

Uczulenie uczniów na skutki takich zachowań,

Utrwalenie wiedzy na temat asertywności,

Rozwijanie umiejętności stosowania metod asertywnych,

Kształcenie umiejętności adekwatnego reagowania w sytuacjach trudnych i konfliktowych,

Przeciwdziałanie agresji,

Propagowanie postaw tolerancyjnych.

Po zajęciach uczeń powinien znać:

pojęcia: agresja, uległość, asertywność,

metody asertywne:

- zdarta płyta,

- zasłona dymna,

- kompromis,

- asertywne uznanie błędu.


Po zajęciach uczeń powinien umieć:

rozpoznawać zachowanie uległe i agresywne,

wyjaśnić pojęcie „postawa asertywna”,

wybrać i zastosować odpowiednią metodę asertywną w zależności od sytuacji.


Przebieg zajęć:

I. Nawiązanie do poprzednich lekcji wychowawczych, na których uczniowie:

poznali pojęcia: asertywność, uległość, agresja,

dokonali autodiagnozy,

obejrzeli film pt.”Asertywność. Sztuka bycia sobą”,

dowiedzieli się o metodach asertywnych.


II. Ćwiczenia w rozpoznawaniu skrajnych typów zachowań. Uczniowie przyczepiają w

odpowiednich miejscach kartki z opisem różnych sytuacji, np.:

ULEGŁOŚĆ
AGRESJA

Kolejny raz dajesz tej samej osobie swoją pracę domową.

 Koledzy straszą , że po lekcjach  cię zbiją.
Słuchasz, jak inni cię przezywają. Podłożyłeś koledze nogę.

On przewrócił się, wzbudzając śmiech klasy.
Uciekasz z lekcji, ponieważ koledzy cię do tego namówili.

 Opowiadasz o koleżance i jej rodzinie zmyślone historie.
Rozwiązujesz za przyjaciela zadania z matematyki.

Nie pozwalacie koleżance przyłączyć się do gry w piłkę.
Pożyczasz bratu swoje pieniądze, mimo że nigdy nie zwraca długów.

 Przezywasz kolegę, który słucha innej muzyki niż ty.
Patrzysz, jak koledzy biją się ze sobą. Nie masz odwagi przerwać bójki.

 Wyśmiewasz kolegę, który nie potrafi rozwiązać zadania.

III. Wyjaśnienie, czym charakteryzują się te dwie skrajne postawy i jakie niebezpieczeństwa

 się z nimi wiążą (dyskusja, wnioski):

Postawa uległa polega na tym, że respektujemy prawa innych, a nie bronimy swoich praw.

Postawa agresywna z kolei to obrona tylko swoich praw z równoczesnym lekceważeniem

 praw innych.

Jakie niebezpieczeństwa grożą osobie uległej?

- agresja ze strony innych, ponieważ jest łatwym celem,

- utrata wiary w swoje możliwości i szacunku do samego siebie,

- życie z przekonaniem, że jest się gorszym,

- zachęcanie innych do wykorzystywania nas.


Jakie niebezpieczeństwa niesie ze sobą postawa agresywna?

inni czują się zagrożeni,

stanowimy zagrożenie,

przestajemy być lubiani,

otaczają nas ludzie, którzy się nas boją.


Jak nazywa się postawa, która jest najbezpieczniejsza dla nas i dla innych?

 (postawa asertywna)

Na czym polega? (obrona własnych praw bez naruszania praw innych



IV. Metody asertywne.

Jakie znacie praktyczne metody, które pomagają w zachowaniu postawy asertywnej?

1. Zdarta płyta.

Konsekwentne powtarzanie tego samego argumentu do momentu, gdy argumenty drugiej

 strony wyczerpią się. Dzięki tej metodzie wzrasta powaga i znaczenie tego, co mówimy.

 Druga strona rezygnuje, widząc, że nie zmienimy zdania.

2. Zasłona dymna.

Metoda skuteczna w przypadku agresji słownej. Polega na pozornym akceptowaniu

 krytyki kierowanej pod naszym adresem, ale bez kontratakowania partnera.

 Ciosy atakującego trafiają w próżnię i nie wywołują spodziewanych zachowań, np. złości.

 Atakujący dostrzega w końcu bezcelowość swej agresji.

3. Uznanie błędu.

Metoda skuteczna w przypadku, gdy wina leży po naszej stronie. Otwarcie przyznajemy się

 do popełnienia błędu. Możemy także skrytykować własne postępowanie.

 Musimy jednak wyrazić gotowość do naprawienia swojego błędu

(„Postąpiłem źle, ale postaram się to naprawić”, „Zapomniałem, ale zaraz się tym zajmę”).

4. Kompromis.

Najbardziej popularna metoda asertywna. Polega na wypracowaniu obustronnych ustępstw.

Obie strony rezygnują z części swoich żądań, aby zawrzeć ugodę i zrealizować

 chociaż niektóre własne roszczenia.


Dobranie metod do niektórych sytuacji opisanych wcześniej (próba zaprezentowania

 wybranej metody w określonej sytuacji).


V. Ćwiczenia praktyczne.


Klasa podzielona na zespoły losuje kartki z opisaną sytuacją konfliktową.

Po chwili zastanowienia każdy z zespołów odgrywa scenkę i wspólnie z klasą analizuje

 przydatność zastosowanych w niej metod asertywnych.


Przykładowe scenki:


Brat, który ciągle ma kłopoty w szkole, szantażuje cię i zmusza do tego,

 abyś nic nie mówił rodzicom.

(zdarta płyta, kompromis)


Koleżanka, o której wiesz, że zawsze ma przy sobie pieniądze, codziennie żąda od ciebie,

 byś się z nią podzieliła swoim drugim śniadaniem.

(zdarta płyta, kompromis)


Zdradziłeś sekret, który kolega powierzył ci w tajemnicy licząc, że nikomu o tym nie powiesz.

(uznanie błędu)


Obiecałeś koledze pomoc w nauce. Nie przyszedłeś w wyznaczonym terminie,

 bo oglądałeś ciekawy film. Kolega dostał jedynkę.

(uznanie błędu, kompromis)


Koleżanka z klasy często ci dokucza, przezywa, popycha, wyśmiewa. Masz już tego dosyć.

(zasłona dymna, zdarta płyta)


Rodzice obiecali, że puszczą cię do kina z kolegami pod warunkiem,

 że wcześniej posprzątasz swój pokój. Nie posprzątałeś, a koledzy czekają przed domem.

(uznanie błędu, kompromis)


Pracujecie na lekcji w grupach. Jedna osoba nic nie robi, a nawet wam przeszkadza.

 Nie chcecie, aby nauczyciel obniżył wam ocenę.

(zdarta płyta)


Ściągnąłeś od kolegi pracę domową i oszukałeś nauczyciela.

 Wychowawca chce wezwać do szkoły twoją mamę. (uznanie błędu, kompromis)

Kolega bez przerwy wyśmiewa się z ciebie, krytykuje twój sposób ubierania się.

(zasłona dymna, zdarta płyta)


Widziałeś, jak twój przyjaciel kradnie w sklepie chipsy.

(zdarta płyta, kompromis)




VI. Zakończeniem i podsumowaniem lekcji będzie przypomnienie znanych uczniom:


5 praw osobistych H. Fensterheima:



1. Masz prawo do robienia tego, co chcesz – dopóki nie rani to kogoś innego.

2. Masz prawo do zachowania swej godności poprzez asertywne zachowanie,

 nawet jeśli rani to kogoś innego – dopóki intencje twoje nie są agresywne.

3. Masz prawo do przedstawienia swoich próśb – dopóki uznajesz,

 że druga osoba ma prawo odmówić.

4. Istnieją takie sytuacje między ludźmi, w których prawa nie są oczywiste.

 Zawsze masz jednak prawo do przedyskutowania tej sprawy z drugą osobą i wyjaśnienia jej.

5. Masz prawo do korzystania ze swoich praw.


Ankieta ewaluacyjna lekcji wychowawczej na temat:

„Nauczmy się zachowań asertywnych”

Jeśli chcesz pomóc mi w coraz lepszym przygotowaniu i prowadzeniu lekcji,

 odpowiedz na poniższe pytania.

Jakie uczucia towarzyszyły Ci podczas lekcji?


Raczej pozytywne □

Raczej negatywne □



Czy uważasz, że odniosłeś jakąś korzyść z lekcji?


Tak □

Nie □

Jeśli odpowiedziałeś „Tak”, to napisz, jakie korzyści odniosłeś:

....................................................................................................................................

.zmienić w prowadzeniu lekcji?


............................................................................................................................

Gdybyś mógł mi wystawić ocenę za przygotowanie i prowadzenie lekcji, byłaby to .............

 (w skali od 1 do 6).



Dziękuję.






Brat, który ciągle ma kłopoty w szkole, szantażuje cię i zmusza do tego, abyś nic nie mówił rodzicom.


Koleżanka, o której wiesz, że zawsze ma przy sobie pieniądze, codziennie żąda od ciebie,

 byś się z nią podzieliła swoim drugim śniadaniem.


Zdradziłeś sekret, który kolega powierzył ci w tajemnicy licząc, że nikomu o tym nie powiesz.


Obiecałeś koledze pomoc w nauce. Nie przyszedłeś w wyznaczonym terminie,

 bo oglądałeś ciekawy film. Kolega dostał jedynkę.


Koleżanka z klasy często ci dokucza, przezywa, popycha, wyśmiewa. Masz już tego dosyć.


Rodzice obiecali, że puszczą cię do kina z kolegami pod warunkiem,

 że wcześniej posprzątasz swój pokój. Nie posprzątałeś, a koledzy czekają przed domem.


Pracujecie na lekcji w grupach. Jedna osoba nic nie robi, a nawet wam przeszkadza.

 Nie chcecie, aby nauczyciel obniżył wam ocenę.


Ściągnąłeś od kolegi pracę domową i oszukałeś nauczyciela. Wychowawca chce wezwać

 do szkoły twoją mamę.


Kolega bez przerwy wyśmiewa się z ciebie, krytykuje twój sposób ubierania się.


Widziałeś, jak twój przyjaciel kradnie w sklepie chipsy.




Arkusz ewaluacyjny lekcji koleżeńskiej, przeprowadzonej w kl. V na godzinie wychowawczej.

Temat: Nauczmy się zachowań asertywnych.

Proszę ocenić w skali od 1 do 5:

1.Realizację zamierzonych celów lekcji.



□ □ □ □ □


1 2 3 4 5

2. Dobór zastosowanych metod.

□ □ □ □ □


1 2 3 4 5

3. Walory wychowawcze zajęć.

□ □ □ □ □


1 2 3 4 5

4. Aktywność i zaangażowanie uczniów.

□ □ □ □ □


1 2 3 4 5

5. Wykorzystanie pomocy dydaktycznych.

□ □ □ □ □


1 2 3 4 5

6. Adekwatność przeprowadzonych zajęć do potrzeb środowiska szkolnego.

□ □ □ □ □


1 2 3 4 5

7. Uwagi:

...........................................................................................................................

Dziękuję

 

Scenariusz lekcji wychowawczej do klasy VI

opracowany przez Marię Sentkiewicz

Czas trwania - 45 min.

Temat : Porozmawiajmy o agresji.

Cele ogólne:

  Usprawnianie funkcji poznawczych przez aktywizację;

  integracja klasy - wytworzenie atmosfery życzliwości, akceptacji, bezpieczeństwa

  współpracy;


  Cele szczegółowe:

  Po zakończonych zajęciach uczeń powinien:

  w zakresie wiedzy:

  znać pojęcie agresji;

  wiedzieć jakie są przyczyny agresji;

  poznać sposoby radzenia sobie z agresją;

  w zakresie umiejętności:

  rozumie potrzebę kształtowania postawy odpowiedzialności za swoje zachowanie oraz

  panowania nad emocjami;

 docenia wartość prawidłowych relacji między kolegami;

  w zakresie postaw:

  pogłębiać postawę szacunku wobec rówieśników oraz osób dorosłych;

 rozumieć wagę dobrych relacji międzyludzkich;




  Treści:

  konstruktywne rozwiązywanie konfliktów;

  związki uczuciowe i inne relacje w klasie

  więź klasowa




    Metody i formy pracy:

  metody:

 miniwykład

 analiza SOFT

 burza mózgów

 dyskusja

    Formy:

  indywidualna

  grupowa


  Środki dydaktyczne:

  kartki papieru

  mazaki, kredki

  kartki w formie załączników

  Słownik Wyrazów Obcych

  Przebieg zajęć:

  Wprowadzenie:

  W życiu każdego człowieka zdarzają się sytuacje trudne, gdzie nie można obejść się bez

  przykrych emocji.


 Każdy z nas przeżywa trudne chwile związane z przykrymi emocjami np: gniew,

  złość smutek, niepewność, żal, przykrość, ból.

  Wiemy, że mogą one prowadzić do zachowań agresywnych. Czy wiecie co to jest agresja?

 uczniowie odpowiadają na pytanie, jeden wytypowany uczeń odnajduje w Słowniku

 Wyrazów Obcych definicję słowa "agresja" i przedstawia pozostałym uczniom.

 Praca w grupach :

  Każda grupa pracuje nad tymi samymi zadaniami, później grupy przedstawiają wyniki

  swojej pracy na forum klasy.

  Zanim nauczyciel przekaże uczniom zadania, przedstawia dwie sytuacje:

 Wyobraźcie sobie, że Wojtek uderzył Mateusza. W takiej sytuacji mówimy że, Wojtek   jest  agresorem (zachował się agresywnie), a Mateusz jest ofiarą agresji. Według Was:


 - co mogło spowodować, że Wojtek (agresor) tak się zachował?

  Jakie są przyczyny agresji?

 Co czuje Mateusz (ofiara agresji)? Jak się zachowuje? Jakie mogą być skutki agresji?

  A ty jak zachowasz się w takiej sytuacji?

 Wyobraźcie sobie, że Wojtek obraził Mateusza. W takiej sytuacji mówimy, że Wojtek  jest  agresorem (zachował się agresywnie), a Mateusz ofiarą agresji. Według Was:

  co mogło spowodować, że Wojtek (agresor) tak się zachował?


 Jakie są przyczyny agresji?

 Co czuje Mateusz (ofiara agresji) Jak się zachowuje? Jakie mogą być skutki agresji?

 A ty jak zachowasz się w takiej sytuacji?


 (omówienie)

 Dojście do wniosku, że każdy musi panować nad swoim zachowaniem.


 Praca indywidualna

 Krzyżówka (załącznik) hasło- OPANOWANIE

 Ćwiczenie panowania nad sobą przez chwilę np. przez 2 minuty uczniowie wpatrują się

 w milczeniu w jeden punkt. Potem omawiamy komu się udało, komu nie.

 Jeśli komuś się udało chwalimy jeśli nie zachęcamy by jeszcze popracowali nad sobą

w  tej dziedzinie.

 Co zrobić żeby panować nad swoją złością?


 Sposoby najczęściej stosowane przez uczniów, możliwe do zastosowania w szkole, na  lekcji,

 na ulicy w domu.(zapisanie propozycji na tablicy).

 "Katalog radzenia sobie z własną złością"

 Czas na refleksję- rozdanie uczniom tekstu

 Opracowanie w 4-5 osobowych grupach plakatu "przypominacz - odzłośnik" .


 Plakat, który będzie przypominał jak poradzić sobie ze złością, gdy nas dopadnie,

 ( plakaty te zostaną wyeksponowane w szkolnej gablocie)